Dlaczego po alkoholu tracimy pamięć?
Jak wiadomo alkohol, jako substancja psychoaktywna, wywołuje u człowieka nie tylko pozytywne objawy. Pijąc go, dążymy przede wszystkim do poczucia spokoju, odwagi i radości, lecz poza tymi miłymi dla naszej świadomości skutkami istnieje także wiele tych, które mocno obciążają nasz organizm. Gdy jesteśmy pijani, mamy problem z chodzeniem, z wysławianiem się, z widzeniem, a także z pamięcią. Anglicy mówią na to blackout, u nas natomiast to zjawisko potocznie nazywa się urwanym filmem. Podczas silnego upojenia alkoholowego pewne zdarzenia mogą nam umknąć, o czym uświadamiamy sobie dopiero dnia następnego, gdy zamiast klarownych wspomnień nie kojarzymy nic albo jedynie poszczególne zamglone momenty. Uświadamiamy sobie wówczas, że najpewniej przez kilka godzin pozostawialiśmy pod wpływem alkoholu, a to mogło sprawić, że nie mieliśmy żadnego narzędzia samokontroli, które chroniłoby nas od podejmowania absurdalnych decyzji. Przecież pozostawieni sami sobie, pijani i bez świadomości popełnianych czynów mogliśmy narazić siebie albo bliskich na niebezpieczeństwo, gdyż wiadomo, jak absurdalnie potrafi się zachowywać pijany człowiek, nawet gdy na trzeźwo jest on oazą spokoju.
Jeśli używasz alkomatu do badań trzeźwości, to pamiętaj, że kalibracja alkomatu wymagana jest co 12 miesięcy.
Czym jest pamięć?
Zapamiętywanie wynika z połączeń między neuronami, które znajdują się w naszym mózgu. Odpowiedzialny za te połączenia jest czynnik chemiczny zwany kwasem rybonukleinowym (RNA). Naszą pamięć, a konkretnie ślady pamięciowe, można podzielić na kilka poziomów. Są nimi m.in.: pamięć, epizodyczna, świeża, krótkotrwała, długotrwała, semantyczna, świadoma, nieświadoma i deklaratywna. Pierwsza z wymienionych odpowiada właśnie za przechowywane przez nas strzępy informacji, docierające do nas podczas upojenia alkoholowego. Jest to zapamiętywanie zdarzeń, czyli epizodów z życia, które posiadają swą lokalizację przestrzenną i czasową. Ta pamięć odpowiada także za układany przez nasz mózg chronologiczny układ zdarzeń i relacje między nimi. Ponadto pamięć długotrwała i krótkotrwała również narażona jest na działanie alkoholu. Uszkadza on hipokamp, który pomaga w uczeniu się, gdyż utrudnia przechodzenie informacji z pamięci krótkotrwałej w długotrwałą. To właśnie ta zaburzona transmisja danych jest przyczyną urwanego filmu.
Czynniki sprzyjające niepamięci po alkoholu
Istnieje kilka zmiennych, które zwiększają ryzyko utraty pamięci po upiciu się alkoholem. Jedną z nich jest tempo jego spożywania. Łatwo można się przekonać, że jeśli nie dozujemy sobie ilości wypijanego trunku wyskokowego, to jego działanie jest silniejsze i tym samym zwiększamy ryzyko niezapamiętania kilku faktów z imprezy. Szybko pijemy, szybko się upijamy, szybko zapominamy.
Z racji powyższej zależności każde silne upicie się alkoholem będzie powodowało ryzyko wystąpienia urwanego filmu, zatem wszelkie czynniki przyspieszające upojenie, zwiększają szanse na amnezję alkoholową. Wynika z tego, że takie okoliczności jak picie na pusty żołądek, odwodnienie, niewielka masa ciała, mieszanie rodzajów alkoholu i picie wysokoprocentowych napojów może sprawić, że będziemy mieli duże trudności z zapamiętywaniem zdarzeń z dnia poprzedniego.
Kolejnym z czynników jest stopień zaawansowania w nałogu alkoholowym. Badania pokazują, że ciężko uzależniony alkoholik będzie znacznie bardziej podatny na amnezję alkoholową. Przez kilkudniowe pijackie ciągi transmisja informacji między pamięcią krótkotrwałą a długotrwałą będzie na tyle zaburzona, że może on mieć problem, aby zapamiętać cokolwiek, chociażby z całego jednego dnia. Właśnie jednymi z oznak alkoholizmu jest szybkość, z jaką alkoholik upija się, nie ma kontroli nad swoim zachowaniem, a potem zupełnie nie pamięta dziejących się wokół niego zdarzeń.
Jak wiadomo krzyżowanie ze sobą różnych rodzajów alkoholi może okazać się dużym wyzwaniem dla organizmu. Nie inaczej jest, gdy chodzi o przyjmowanie alkoholu i narkotyków. Poza wieloma obciążającymi dla naszego ciała konsekwencjami takich połączeń występuje także ta dotycząca zwiększenia ryzyka utraty pamięci. Zażywanie narkotyków jednoczesne z piciem alkoholu silnie oddziałuje na nasz mózg, czego konsekwencją jest niezapamiętywanie zdarzeń. Mało tego, jak się okazuje, nie tylko jednoczesne korzystanie z tych używek obciąża naszą pamięć. Przyjmowanie narkotyków, przede wszystkim tych zwanych twardymi, sprawia, że jesteśmy znacznie bardziej podatni na upojenie alkoholowe, a wobec tego również zwiększamy ryzyko wystąpienia urwanego filmu.
Mieszanie alkoholu z lekami to osobna kolumna informacyjna w niemalże każdej ulotce, dołączanej do opakowania z nimi. W większości z nich współdziałanie alkoholu jest opisane jako niebezpiecznie i należy go unikać. Jedno z konsekwencji spożywania alkoholu podczas przyjmowania jakiegoś leku jest szybsze osiągnięcie stanu upojenia alkoholowego, a także szybka utrata pamięci.
Trwałe skutki amnezji alkoholowej
Alkohol jako substancja psychoaktywna silnie oddziałuje na mózg i tym samym przyczynia się do zachodzących w nim negatywnych zmian. Pity często i regularnie rozregulowuje naszą zdolność do zapamiętywania nie tylko konkretnych zdarzeń podczas naszego upojenia alkoholowego, ale także trwale uszkadza naszą zdolność do zapamiętywania. Dzieje się tak przez zaburzanie prawidłowej pracy mózgu, a konkretnie płata czołowego, hipokampu i ciała migdałowatego. Ten pierwszy odpowiada za myślenie, zapamiętywanie i planowanie. Gdy nie funkcjonuje należycie, to wystąpić mogą takie objawy jak: problemy z koncentracją, niezdolność do logicznego myślenia lub agresja. Natomiast ciało migdałowate odpowiedzialne jest za naszą inteligencję emocjonalną.
Trwałe problemy z zapamiętywaniem wynikają również z braku witaminy B1, a to może prowadzić do zespołu amnestycznego zwanego zespołem Korsakowa. Objawia się on nie tyle ubytkami w pamięci, a raczej w ich połączeniu z mataczeniem i kłamaniem, które dokonuje chory. Wymyślone scenariusze zdarzeń, które alkoholik stosuje w celu poprawy swojego wizerunku, w wyniku problemów z pamięcią, mieszają mu się z rzeczywistością, wobec czego staje się on zupełnie zdezorientowany w swojej sytuacji. Dochodzą do tego trudności z jasnym i logicznym myśleniem, a także apatia. Zespół Korsakowa zaliczany jest do listy ciężkich neurologicznych chorób.
To jak alkohol działa na płat czołowy w naszym mózgu, czyli fakt, mówiący o tym, że poza niepamięcią wywołuje agresję w zachowaniu, również może mieć swoje trwałe, choć pośrednie skutki. Jak wiemy wzmożona agresja u osoby pijanej wynikać może także z jego usposobienia, charakteru, który go określa. Niemniej, jednak jeśli agresja występuje wraz z brakiem kontroli swojego zachowania, spowodowanej upojeniem alkoholowym, to występuje duże ryzyko popełnienia czynów tragicznych w skutkach. Należą do nich: gwałty, przypadkowe stosunki seksualne, choroby weneryczne, pobicia, akty agresji i wiele innych form nieodpowiedzialnego zachowania, które może narazić nas na duże konsekwencje. Szczególnie ludzie młodzi i ich fantazja, która może objawiać się w popełnianiu czynności uznawanych z ryzykowne, w połączeniu z alkoholem, może popchnąć ich do zdarzeń, które będą miały odbicie na ich całym dalszym życiu.
Utrata świadomości, na jaką naraża nas alkohol, może sprawić, że nie tylko my poprzez swoją agresję i brak hamulców będziemy zagrożeniem dla innych, lecz możemy być także bardzo niebezpieczni dla siebie. Nasze ciało jest prawie całkowicie wolne od naszej kontroli, mamy trudności w poruszaniu się, jesteśmy wiotcy i ciężko nam utrzymać równowagę. Przy takim zachowaniu bardzo łatwo nam niefortunnie upaść. Wówczas niewiele potrzeba, żeby trwale uszkodzić swoje ciało, doprowadzić się do kalectwa, a nawet umrzeć. Szczególnie gdy wokół nas znajduje się woda. Wszelkie próby wejścia do niej pod wpływem alkoholu są surowo zabronione, a co dopiero, gdy dochodzi do tego podczas zupełnego braku kontroli nad swoim ciałem i umysłem. Ponadto nasza niewydolność komunikacyjna i umysłowa może sprawić, że jesteśmy łatwym łupem dla wszelkiego rodzaju złodziei i przestępców. Media niejednokrotnie informowały o porwaniach osób, które właśnie wracały pijane z imprezy.
Ta prosta rzecz uratuje Cię kolejnego dnia po imprezie!
