Kontrola trzeźwości pracowników - zmiany w kodeksie pracy
Zmiany w Kodeksie Pracy, czyli kontrola trzeźwości pracowników nadchodzi wielkimi krokami.
Nadchodzą a właściwie to już nadeszły zmiany w polskim Kodeksie Pracy. Jedną z kwestii, które będą one regulować jest kontrola trzeźwości pracowników wykonujących służbowe obowiązki w zakładzie pracy.
Fot. Pijany pracownik - nowe przepisy 2023
Taką kontrolę będzie mógł przeprowadzać każdy pracodawca. Chodzi tu przede wszystkim o alkohol, ale też inne substancje o działaniu odurzającym, które wywołują u człowieka stan nietrzeźwości. Zmiany w Kodeksie Pracy dopuszczają pewien próg, który jeżeli nie zostanie przekroczony, nie będzie się wiązał z żadnymi konsekwencjami dla pracownika.
Innymi słowy, minimalne, ściśle określone spożycie alkoholu lub innej substancji nie będzie wiązało się z uznaniem danej osoby za nietrzeźwą. Mówimy tutaj o wartościach niższych niż 0,2 promila we krwi lub 0,1 mg podejrzanej substancji w jednym decymetrze sześciennym, jeżeli chodzi o wydychane powietrze.
Definicja nietrzeźwości
Kiedy człowiek jest nietrzeźwy? Odpowiedź na to pytanie została już udzielona powyżej. To właśnie przytoczone już wcześniej wskaźniki definiują, że człowiek uznawany jest za osobę „pod wpływem” przy 0,2 promila oraz 0,1 mg w jednym decymetrze sześciennym. Taką definicję trzeźwości wskazuje Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Podstawy niedopuszczenia do pracy
Podstawą niedopuszczenia pracownika do pracy jest:
- pozytywny wynik kontroli trzeźwości
- uzasadnione podejrzenia pracodawcy co do danego pracownika, że ten może znajdować się w stanie odurzenia środkiem psychoaktywnym, którym najczęściej jest, niestety, alkohol.
Warto jednak wiedzieć, że jeżeli kontrola, czyli dokonanie właściwego pomiaru nie przekroczy dopuszczalnego minimum, pracownik nie może podlegać formalnej karze.
Niedopuszczalne, ale... nagminne
W regulaminach pracy brakuje jednoznacznych zapisów dotyczących przebywania na terenie zakładu pracy, pracownika w stanie mniej lub bardziej widocznej nietrzeźwości, stanu odurzenia.
Nowe zapisy w Kodeksie Pracy przewidują wprowadzanie stosownych zapisów w regulaminach pracy, które aktualnie, jako jedyne, mogą regulować problem „spożywania” przed lub w trakcie wykonywania pracy. Sytuacje, w których pracownik może zostać niedopuszczony do stanowiska pracy lub od niego odsunięty, powinny być ściśle określone. Są one z jednej strony niedopuszczalne, z drugiej... nagminne.
W 2008 roku, 8% zatrudnionych przyznawało się do spożywania alkoholu w zakładzie pracy, w godzinach roboczych. W 2022 roku jest to już 29%, czego przyczyny upatruje się m.in. w okresie pandemii.
Sejm poparł zmiany
Pomysł zmian w Kodeksie Pracy uzyskał już poparcie Sejmu. Ich ostateczne, formalne wprowadzenie jest już więc kwestią czasu. Tak więc każdemu pracodawcy, nowe przepisy dają możliwość przeprowadzania prewencyjnych kontroli stanu trzeźwości pracowników.
Kontrolę przeprowadzać będzie można urządzeniem, które w zamyśle Ustawodawcy, ma posiadać stosowną dokumentację, która będzie potwierdzać jego właściwe skalibrowanie. Drugą, dopuszczalną metodą kontroli ma być metoda laboratoryjna, czyli pobranie krwi. Metodą laboratoryjną będzie można zastosować w sytuacji, gdy:
- pracownik odmówi kontroli,
- zażąda pobrania krwi zamiast ewentualnego dmuchania w urządzenie,
- będzie w stanie uniemożliwiającym przeprowadzenie kontroli za pomocą urządzenia badającego stan wydychanego powietrza.
Godność i intymność kontrolowanego pracownika, zgodnie z nowymi przepisami, każdorazowo ma być poszanowana.
Nie tylko stosunek pracy
Kontrolę trzeźwości pracownika będzie można przeprowadzić nie tylko na osobach zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Takiej kontroli będą podlegać także pracownicy, czyli osoby fizyczne, wykonujące swoją pracę na rzecz danego pracodawcy w oparciu o inną formę zatrudnienia, w tym także prowadzących, w ramach zatrudnienia, własną działalność gospodarczą.
Do badania pracownika alkomatem niezbędny ważny dokument - „Certyfikat Kalibracji”
Należy pamiętać o tym, że alkomat do badania pracowników musi posiadać aktualny Certyfikat Kalibracji. Bez tego ważnego dokumentu nie będzie można przeprowadzić badania trzeźwości pracownika.
Jak i gdzie uzyskać ten dokument?
Certyfikat Kalibracji to dokument wydawany po wykonaniu kalibracji i przeprowadzeniu testów laboratoryjnych na prawidłowość odczytów zgodnych ze wzorcami alkoholowymi. Wystarczy przesłać alkomat do kalibracji (jak wykonać kalibrację alkomatu), by w ciągu kilku dni otrzymać Certyfikat Kalibracji.
